Służebność

Służebność to prawo rzeczowe ograniczone związane z nieruchomością, umożliwiające korzystanie z cudzej nieruchomości w określony sposób przez osobę uprawnioną.

Rodzaje służebności

• Służebność gruntowa. Służebność gruntowa to forma związana z potrzebami określonej nieruchomości (nieruchomość władnąca) kosztem innej nieruchomości (nieruchomość obciążona). Obejmuje ona między innymi prawo przejścia czy przejazdu przez sąsiednią działkę, co często jest niezbędne do zapewnienia dostępu do drogi publicznej.

• Służebność osobista. Służebność osobista ustanawiana jest na rzecz oznaczonej osoby fizycznej, której treść jest ściśle określona i niezbywalna. Przykładem może być prawo do zamieszkiwania w domu należącym do innej osoby czy korzystanie z jej ogrodu.
• Służebność przesyłu. Służebność przesyłu jest związana z infrastrukturą techniczną, jak na przykład linie energetyczne, gazociągi itp., umożliwiającą przedsiębiorcy przesyłanie mediów przez czyjąś nieruchomość. Służebność ta ma ogromne znaczenie w kontekście prowadzenia działalności gospodarczej oraz dostarczania usług publicznych.

Podstawy prawne

Podstawy prawne dotyczące służebności można znaleźć w różnych aktach prawnych, w tym głównie:

• Kodeks cywilny – zawiera podstawowe przepisy dotyczące służebności, regulując szczegóły ich ustanawiania, treści oraz sposobów wygasania.
• Prawo geodezyjne i kartograficzne – określa przepisy dotyczące służebności związanych z nieruchomościami i ich sytuowaniem, co jest istotne dla precyzyjnego określenia obszarów podlegających ograniczeniom.

Sposoby ustanowienia służebności

W celu ustanowienia służebności istnieje kilka możliwych ścieżek:

• Umowa – jest to najbardziej powszechna forma, zawierana między właścicielem nieruchomości obciążonej a osobą uprawnioną.
• Orzeczenie sądu – służebność może być ustanowiona na mocy wyroku sądowego, co często ma miejsce w sytuacjach spornych.
• Ustawa – w niektórych przypadkach prawo bezpośrednio zakłada możliwość istnienia służebności.
• Zasiedzenie – to sposób nabycia prawa służebności na skutek długotrwałego i nieprzerwanego korzystania z nieruchomości w sposób odpowiadający charakterowi służebności.