Arkada

Arkada to element architektoniczny, który składa się z jednego lub kilku łuków wspartych na kolumnach lub filarach. Jest to często stosowaną metodą konstrukcyjną i dekoracyjną w wielu stylach architektonicznych, od antyku po współczesność. Arkady mogą stanowić zarówno część zewnętrzną budynku, tworząc korytarze lub galerie, jak i wewnętrzną, pełniąc funkcję dekoracyjną lub strukturalną.

Etymologia słowo „arkada” wywodzi się z łaciny, gdzie „arcus” oznacza łuk. Przejęte przez język francuski jako „arcade” i stopniowo adaptowane przez inne języki europejskie, w tym polski.

Rodzaje arkad

• Arkady pełne. Charakterystyka pełnych łuków to przede wszystkim ich ciągłość i regularny, pełny kształt. Są one często wykorzystywane do tworzenia wrażenia stabilności i ciężaru, a ich zastosowanie można zaobserwować zarówno w architekturze historycznej, jak i współczesnej.
• Arkady przyporowe. Funkcja przypor polega na przenoszeniu ciężaru z górnych części konstrukcji na elementy pionowe. Jest to rozwiązanie często stosowane w architekturze, na przykład w budowli gotyckiej, gdzie ornamentalne formy łączą się z praktyczną funkcją.
• Arkady półkoliste. Strukturalne i estetyczne aspekty arkad półkolistych to ich harmonijny kształt i zdolność do rozprowadzania naprężeń w równomierny sposób, co czyni je bardzo efektywnymi ze względów konstrukcyjnych.

Elementy konstrukcyjne arkad

Rola łuku w arkadach jest podstawowa. Dzięki różnorodności kształtów – od półkolistych, poprzez ostre, aż po eliptyczne – łuki pozwalają na tworzenie zróżnicowanych form arkad i korytarzy.

W arkadach używa się różnych typów kolumn. Styl kolumn może być dorycki, joński lub koryncki, co wpływa na ogólny wygląd i charakter architektoniczny całego zespołu arkadowego.

Pilastry to płaskie, często dekoracyjne elementy imitujące kolumny, stosowane w konstrukcji arkad. Stanowią one zestawienie z pełnymi kolumnami, zapewniając zarówno wsparcie strukturalne, jak i estetyczne akcenty.

Zastosowanie arkad

Arkady pełnią różnorodne funkcje w budownictwie, od strukturalnych, będąc ważnym elementem nośnym, aż po czysto estetyczne, wpływając na wygląd i odbiór przestrzeni. Są powszechnie wykorzystywane w różnych typach budynków, takich jak świątynie, pałace, a także w strukturach komercyjnych, takich jak arkady handlowe.